Mikrofiliz-Kanser
Doğal ama etkili diyetle beslenme ve kanserle savaş arasındaki ilişki, kanser üzerine epidemiyolojik ve klinik incelemelerde bilimsel ilginin yoğunluğu ve heyecanı ile çevrelenmiştir. Çeşitli güncel çalışmalara göre, lahanagillerin oluşturduğu diyet, birçok kanseri, özellikle akciğer, meme, beyin, prostat, kolon, rektum, pankreas ve tiroid kanserlerini önleme veya korunmada büyük bir başarı sağlamaktadır (Melim et al. 2022; Morrison et al. 2021; Soundararajan ve Kim 2018, Liu 2004). Bugün için gelinen noktada geniş kapsamlı epidemiyoloji çalışmalar ile elde edilen bilimsel tüm veriler antioksidan, antosiyanin ve polyfenollerce zengin bir diyetin kanserle güçlü bir şekilde savaştığını, bunu yaparken sağlıklı doku ve hücreleri koruduğunu ve desteklediğini açıkça ortaya koymuştur. Mikro filizler antioksidan, antosiyanin ve polyfenollerin en yüksek olduğu bitkiciklerdir ve en önemlisi aktif formda fenolik asit ve flavonoid gibi polifenolleri sentezler bunların arasında en çok bulunanlar: Caffeic asit, p-coumaric asit, ferulic asit, gallik asit ve chlorogenic asit, epicatechin, quercetin, kaempferol, luteolin; myricetin ve apigenindir (Rahman ve ark. 2022, Liu ve ark. 2022). Bu bileşiklerin her birinin seçici antikanser etkileri bir çok kanser tipinde yapılan bilimsel çalışmalar ile kanıtlanmıştır (Zhou ve ark. 2016)
Mikro filizler ise bu polyfenolerin çok güçlü bir kokteylini içermektedir. Bu kokteyl onlara zararlı serbest radikalleri temizleme ve oksidatif stresi azaltma yeteneği verir. Bu süreç kanser gelişiminde rol oynayan bir süreçtir. Serbest radikalleri etkisiz hale getirerek, polifenoller hücreleri DNA hasarından korur ve kanserin başlangıcını ve ilerlemesini engeller. Kronik inflamasyon kanserin gelişimi ve ilerlemesi açısından önemli bir rol oynar. Polifenoller, pro-inflamatuar molekülleri ve sinyal yolaklarını inhibe ederek anti-inflamatuar etki gösterir. Bu bileşikler, inflamasyonu azaltarak tümör büyümesini ve metastazını potansiyel olarak inhibe edebilir. Mikro filizler içersindeki birçok polifenol hücre döngüsünü düzenler, kanser hücrelerinin kontrolsüz çoğalmasını kontrol eder ve inhibe eder. Hücre döngüsü tutuklamasını indükleyebilir ve kanser hücrelerinin çoğalma aşamalarında ilerlemesini önleyerek ölümlerine veya yaşlanmalarına neden olur. Polifenollerin antikanser etkilerinin önemli mekanizmalarından biri apoptozisin teşvikidir, bu aynı zamanda programlanmış hücre ölümü olarak bilinir. Polifenoller, kanser hücrelerinde apoptotik mekanizmaları tetikleyen belirli sinyal yolaklarını aktive eder, böylece seçici olarak ölümlerine yol açar. Polifenoller, anjiyogenez olarak bilinen tümörlere besin ve oksijen sağlamak için kötü ve biçimsiz yeni kan damarlarının oluşumunu engeller. Anjiyogenezin inhibisyonuyla polifenoller, tümörün kanlanmasını kısıtlayarak büyümesini ve metastazını engelleyebilir. Bunun yanında mikro filizlerde belirlenen epicatechin, quercetin, kaempferol, luteolin; myricetin ve apigenin kanser tümörlerinde doğrudan moleküler yollar üzerinde etkili olur, gen ifadesini değiştirir, genellikle belirli tümör baskılayıcı genleri aktive eder ve kanserin ilerlemesinde rol alan genleri bastırır. Gen ifadesini düzenleyerek, bu bileşikler hücresel süreçleri değiştirebilir ve kanser gelişimini ve ilerlemesini durdurur (Khan ve ark. 2020, Bhosale ve ark.2020, Montane ve ark. 2020, Yi ve ark. 2019).
Fonksiyonel bir diyet olarak Mikro filizler, Choe ve arkadaşları (2018) tarafından yapılan bir araştırmaya göre mükemmel bir anti-kanser ajanıdır. Bu aktivite, vitaminler, karotenoidler, polifenoller ve glukosinolatların bulunmasına bağlanmaktadır (Choe ve ark. 2018). Brassicaceae mikro filizlerinin (brokoli, lahana, hardal ve turp) tüketilmesi, kolon kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyebilir (Avato ve Argentieri 2015). Kolon kanserinin kolon kanser hücrelerine (Caco-2) doğrudan etkisi in vitro olarak araştırılmıştır (Fuente ve ark. 2020). Hücre döngüsü durması, apoptoz, mitokondriyal zar potansiyeli, ROS oluşumu ve hücre içi glutatyon (GSH) seviyesi, kanser hücrelerinin anti-proliferasyonunda dikkate alınmıştır. Şaşırtıcı bir şekilde, mikro filizlerin biyoaktivitesi, ROS’u artırırken hücre içi glutatyon (GSH) seviyelerini azalttığı gözlemlenmiştir. Glukosinolatların hidrolizi sonrasında türeyen izotiyosiyanatların indüklediği anti-kanser etki, nihayetinde mitokondriyal dağılıma yol açar ve G2/M fazında hücre döngüsü durmasına neden olarak karsinojenezin kontrol altına alınmasına yardımcı olur (Mantso et al. 2019).
Sulforafan, doğrudan moleküler yollar üzerinde etkili olarak kanseri öldüren mikrofilizlerde bolca bulunan (özellikle siyah turp ve brokoli mikro filizlerinde) bir biyoaktif bileşendir (Zhang et al. 1992; Ninh Le et al. 2019). Mikro filizlerin, meme ve prostat kanserleri gibi çeşitli diğer hormona bağımlı maligniteleri düzenleyerek ve bunları önleyerek etki gösterdiği bildirilmiştir. İndoller ve flavonoidler gibi bileşikler, steroid hormon aracılı süreçleri düzenleyebilir. Literatüre göre, mikro filizlerin çok çeşitli kimyasal bileşimleri vardır. I3C (indol-3-karbinol) gibi lahanagillerde yüksek konsantrasyonlarda bulunan biyoaktif kimyasallar, çeşitli maligniteler, özellikle de meme kanseri olmak üzere, koruma sağlamakta olduğu gösterilmiştir (Katz et al. 2018). I3C, meme kanser hücrelerinde (MCF-7) 17 estradiol tetiklemeli ER-α (östrojen reseptörü) sinyalleme yolunu önemli ölçüde bloke edebilir (Meng et al. 2000). Ayrıca, I3C’nin östrojen yanıtlı genler olan TFF1 (trefoil faktör 1) ve katepsin-D’nin ifade edilmesini baskıladığı ve tümör baskılayıcı gen BRCA1’in (meme kanseri 1) ifadesini artırdığı gösterilmiştir (Meng et al. 2000). Dahası, diyet kaynaklı biyoaktif maddeler I3C ve DIM (3,3-diindolilmetan), AhR (aryl hidrokarbon reseptörü) ve Nrf2 (nuclear factor erythroid-2 related factor 2) enzimlerini aktive etmektedir (Renwick et al. 1999; Kim and Milner 2005; Wang et al. 2012). Bu süreçler, yabancı madde metabolizması ile ilişkilidir. Biyoaktif maddeler (I3C ve DIM) karsinojenezis önlemede yabancı madde metabolizmasını aktive etmekte olduğu gösterilmiştir (Wang et al. 2012). Brassica (lahana, tup, brokoli vb) mikro filiz indole öncüllerini ve prostat kanseri risklerini azaltan faz I ve faz II metabolizan enzimlerin indüksiyonuna yol açan yabancı madde metabolizmasını teşvik eden diğer kimyasalları içerir.
Özetlemek gerekirse, Brassica mikro filizleri, içerdikleri güçlü flavanoid ve anti-kanser biyoaktif maddeler ile kanser hücrelerinde yabancı madde metabolizmasının modülasyonu ya da cinsiyet hormonuna bağımlı yolların düzenlenmesi/inhibisyonu ve hücre ölüm yolakları aktivasyonu, en önemlisi kanserde önemli moleküler sinyalleri ve gen ekspresyonları modüle etme yoluyla karsinojenezisi önleyerek sağlıklı bir yaşam tarzını teşvik edebilen önemli bir potansiyel gıda olmaya en yakın adaydır.
Kaynaklar
Bhosale, P. B., Ha, S. E., Vetrivel, P., Kim, H. H., Kim, S. M., & Kim, G. S. (2020). Functions of polyphenols and its anticancer properties in biomedical research: a narrative review. Translational Cancer Research, 9(12), 7619.
Choe, U., Yu, L. L., & Wang, T. T. (2018). The science behind microgreens as an exciting new food for the 21st century. Journal of agricultural and food chemistry, 66(44), 11519-11530.
de la Fuente, B., López-García, G., Máñez, V., Alegría, A., Barberá, R., & Cilla, A. (2020). Antiproliferative effect of bioaccessible fractions of four Brassicaceae microgreens on human colon cancer cells linked to their phytochemical composition. Antioxidants, 9(5), 368.
Katz, E., Nisani, S., & Chamovitz, D. A. (2018). Indole-3-carbinol: a plant hormone combatting cancer. F1000Research, 7.
Khan, H., Reale, M., Ullah, H., Sureda, A., Tejada, S., Wang, Y., … & Xiao, J. (2020). Anti-cancer effects of polyphenols via targeting p53 signaling pathway: Updates and future directions. Biotechnology advances, 38, 107385.
Kim, Y. S., & Milner, J. A. (2005). Targets for indole-3-carbinol in cancer prevention. The Journal of nutritional biochemistry, 16(2), 65-73.
Le, T. N., Luong, H. Q., Li, H. P., Chiu, C. H., & Hsieh, P. C. (2019). Broccoli (Brassica oleracea L. var. italica) sprouts as the potential food source for bioactive properties: A comprehensive study on in vitro disease models. Foods, 8(11), 532.
Liu, R. H. (2004). Potential synergy of phytochemicals in cancer prevention: mechanism of action. The Journal of nutrition, 134(12), 3479S-3485S.
Mantso, T., Anestopoulos, I., Lamprianidou, E., Kotsianidis, I., Pappa, A., & Panayiotidis, M. I. (2019). Isothiocyanate-induced cell cycle arrest in a novel in vitro exposure protocol of human malignant melanoma (A375) cells. Anticancer Research, 39(2), 591-596.
Melim, C., Lauro, M. R., Pires, I. M., Oliveira, P. J., & Cabral, C. (2022). The role of glucosinolates from cruciferous vegetables (Brassicaceae) in gastrointestinal cancers: from prevention to therapeutics. Pharmaceutics, 14(1), 190.
Meng, Q., Yuan, F., Goldberg, I. D., Rosen, E. M., Auborn, K., & Fan, S. (2000). Indole-3-carbinol is a negative regulator of estrogen receptor-α signaling in human tumor cells. The Journal of nutrition, 130(12), 2927-2931.
Montané, X., Kowalczyk, O., Reig-Vano, B., Bajek, A., Roszkowski, K., Tomczyk, R., … & Tylkowski, B. (2020). Current perspectives of the applications of polyphenols and flavonoids in cancer therapy. Molecules, 25(15), 3342.
Morrison, M. E., Hobika, E. G., Joseph, J. M., Stenzel, A. E., Mongiovi, J. M., Tang, L., … & Moysich, K. B. (2021). Cruciferous vegetable consumption and pancreatic cancer: a case-control study. Cancer epidemiology, 72, 101924.
Renwick, A. B., Mistry, H., Barton, P. T., Mallet, F., Price, R. J., Beamand, J. A., & Lake, B. G. (1999). Effect of some indole derivatives on xenobiotic metabolism and xenobiotic-induced toxicity in cultured rat liver slices. Food and chemical toxicology, 37(6), 609-618.
Soundararajan, P., & Kim, J. S. (2018). Anti-carcinogenic glucosinolates in cruciferous vegetables and their antagonistic effects on prevention of cancers. Molecules, 23(11), 2983.
Wang, H., Oo Khor, T., Shu, L., Su, Z. Y., Fuentes, F., Lee, J. H., & Tony Kong, A. N. (2012). Plants vs. cancer: a review on natural phytochemicals in preventing and treating cancers and their druggability. Anti-Cancer Agents in Medicinal Chemistry (Formerly Current Medicinal Chemistry-Anti-Cancer Agents), 12(10), 1281-1305.
Yi, J., Li, S., Wang, C., Cao, N., Qu, H., Cheng, C., … & Zhou, L. (2019). Potential applications of polyphenols on main ncRNAs regulations as novel therapeutic strategy for cancer. Biomedicine & Pharmacotherapy, 113, 108703.
Zhang, Y., Talalay, P., Cho, C. G., & Posner, G. H. (1992). A major inducer of anticarcinogenic protective enzymes from broccoli: isolation and elucidation of structure. Proceedings of the national academy of sciences, 89(6), 2399-2403.
Zhou, Y., Zheng, J., Li, Y., Xu, D. P., Li, S., Chen, Y. M., & Li, H. B. (2016). Natural polyphenols for prevention and treatment of cancer. Nutrients, 8(8), 515.
Önemli Not:
Yukarıdaki bilgiler yapılan bilimsel çalışmalarda elde edilen sonuçlardır, sağlık tavsiyesi değildir ve tümüyle bilgilendirme amaçlı sunulmuştur. Bu çalışmalar, mikro filizlerin potansiyel antikanser etkilerine dair umut verici bilgiler sağlarken, farklı kanser türleri üzerindeki spesifik etkilerini tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu not etmek önemlidir. Ek olarak, bireysel sonuçlar değişebilir ve kanserin önlenmesi ve tedavisi ile ilgili kişiselleştirilmiş tavsiyeler için her zaman doktorunuza danışmanızı önemle tavsiye ederiz.